Matches in SemOpenAlex for { <https://semopenalex.org/work/W2903853076> ?p ?o ?g. }
Showing items 1 to 67 of
67
with 100 items per page.
- W2903853076 endingPage "1456" @default.
- W2903853076 startingPage "1433" @default.
- W2903853076 abstract "Çok boyutlu bir varlık olan insanın gelişiminde kalıtım ve çevrenin etkisi uzun yıllar tartışılmıştır. Bu tartışmalardan insanın dinî gelişimi ile ilgili çalışmalar da etkilenmiştir. Bu bağlamda dinî gelişimin doğasını daha iyi anlayabilmek için konu ile ilgili davranışsal, bilişsel ya da evre teorileri gibi birtakım teoriler ortaya çıkmıştır. Söz konusu teoriler bir bakıma dinî gelişimle ilgili çalışmaların yönünü de belirlemiştir. Ancak bu kuramların birçoğu dinî gelişimini bir bütün olarak ele almamıştır. Bu ise dinî gelişiminin anlaşılmasını kısıtlamıştır. Bu nedenle bu makalenin iki temel amacı vardır. Birincisi, insanın gelişimini yaşadığı çevre ve olaylarla bir bütün olarak ele alan Bronfenbrenner’in önermiş olduğu bir insanî gelişim modeli olan ekolojik kuramı ülkemiz din psikolojisi literatürüne kazandırmaktır. İkinci amaç ise, söz konusu kuramdan yararlanılarak dinî gelişimin psikolojik temellerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sunmaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanılmış olduğu bu makalede, konu ile ilgili olarak bazı nicel çalışma verilerinden de yararlanılmıştır. Makalede ekolojik kuramı oluşturan mikrosistem, mezosistem, ekosistem, makrosistemve kronosistemin her birinin dinî gelişime etkisi ana hatlarıyla ele alınmıştır. Dinî gelişim olgusuna ekolojik kurambağlamında yaklaşmanın faydalı olabileceği sonucuna varılmış olan makalede konu ile ilgili araştırma yapacaklara yönelik birtakım önerilerde de bulunulmuştur.Özet: İnsanoğlu varoluşsal olarak gelişime açık bir varlıktır. İnsanın gelişime açıklığı bazı istisnalar dışında bir tercih değil, zorunluluktur. Bu nedenle her birey, iradî olarak varoluşunu sonlandırmadıkça fizyolojik, psikolojik ve sosyolojik koşulların iç içe geçmiş olduğu bir gelişim sürecini tecrübe etmek durumundadır. Bunun farkında olan psikologlar, gelişim olgusuna ayrı bir önem atfetmişlerdir. “İnsan gelişiminde kalıtım mı, yoksa çevre mi daha etkilidir?” sorusu psikologların gelişime atfetmiş oldukları önemin bir sonucudur.Esasen insan gelişimi ile ilgili olan bu tartışmaların kökleri modern psikolojinin kuruluşundan önceye dayanır. Örneğin XVIII. yüzyılın en önemli filozoflarından Locke, XVII. yüzyıl düşünürlerinden Descartes’ın insanın dünyaya her türlü bilgi ve yetenekle donatılmış olarak geldiği şeklindeki düşüncesini reddetmiştir. Descartes’ın aksine Locke, insanın tüm bilgilerinin kaynağının tecrübe olduğunu savunmuştur. Yeni doğan bebeğin zihninin “boş bir kâğıt=tabula rasa” olduğunu ifade eden Locke’e göre sadece normal bilgilerin değil, Tanrı tasavvurunun kaynağını da tecrübe oluşturur. İnsanî gelişimle ilgili bu bakış açısı, doğal olarak dinî gelişim problemini de etkilemiştir. Örneğin Jung, dinî inancın temelini kolektif bilinçdışında arayarak, dinî inancın bir anlamda kalıtsal temellerine atıfta bulunmuştur. Öte yandan Pratt, dinî gelişim problemine tecrübecilik temelinde yaklaşmıştır. Genel itibariyle daha çok tecrübî zemin üzerinde yürütülen dinî gelişim çalışmaları, birtakım teorik yaklaşımları da beraberinde getirmiştir. Örneğin Goldman, dinî gelişimin çocukluktan ergenliğe doğru nasıl bir seyir izlediğini incelemiştir. Ona göre dinî düşünce dinî olmayan düşünceden biçim ve yöntem bakımından çok da farklı değildir. Fowler ise, inancın içerik ve bağlam açısından daima dinî olmadığını ifade ederek, dinî gelişimi de içine alan bir inanç gelişimi teorisi geliştirmiştir. Bununla birlikte Türkiye’de de dinî gelişim olgusuna farklı bir bakış açısı getiren bazı dinî gelişim modelleri geliştirilmiştir. Karaca’nın geliştirmiş olduğu üç aşamalı dinî gelişim modeli bunlardan biridir. Bu modele göre, insanın dinî gelişim süreci, içsel eğilimler, dinî ilginin uyanışı ve sorgulama, uyum ve istikrar olmak üzere üç aşamadan geçerek tamamlanır. Çok boyutlu bir varlık olan insanı anlayabilmek için çok boyutlu yaklaşımların kullanılmasının gerekliliği şüphe götürmez bir gerçektir. Bu nedenle yukarıda bazılarına değinilen dinî gelişim olgusuna yönelik açıklama modellerinin çeşitliliğinin bir zenginlik olduğu ifade edilebilir. Dinî gelişim olgusuna Bronfenbrenner’in geliştirmiş olduğu ekolojik kuram açısından bakmanın dinî gelişim olgusunu anlamaya yönelik araçların zenginliğini daha da arttıracağı düşünülmektedir. Bu bağlamda, bu makalenin temel amacı, Bronfenbrenner tarafından ileri sürülen ve bireyin gelişimini bütüncül bir şekilde ele alan ekolojik kuramı ülkemiz din psikolojisi literatürüne kazandırmak ve kuram bağlamında dinî gelişim olgusunun anlaşılmasına katkı sunmaktır.Nitel araştırma yönteminin kullanılmış olduğu bu makalede açıklama ve analizlerin yanında, konu ile doğrudan ilgili olmasa da yapılan nicel çalışmaların verilerinden de yararlanılmıştır. Bronfenbrenner’in önermiş olduğu ve insanî gelişimi daha iyi anlayabilmek için aileden başlayarak siyasal ve kültürel sistemlere kadar pek çok sistemin üst üste bindiği bir yapıyı ifade eden ekolojik kuramın temel basamağı organizmadır. Bireyi çevreleyen en içteki katmanı ifade eden mikrosistem, bireyin içinde yaşadığı ve diğer insanlarla etkileşimde bulunduğu temel yapıyı ifade ederken, mezosistemgelişmekte olan bireyi içeren ev ve okul, okul ve işyeri vb. iki ya da daha fazla mikrosistem ya da bağlamlar arasındaki bağlantıları içerir. Hem formal hem de informal yapı ve ilişkileri kapsayan mezosistemin uzantısı niteliğinde olan ekosistem, bireyi doğrudan etkilemez; ancak bireyin içinde bulunmuş olduğu şu anki düzenlemeleri etkileyerek bireyi kuşatır. Kuramın bireyin içinde yaşadığı kültürün tutum ve ideolojilerini ifade eden kısmı ise makrosistemdir. Kuramın son halkasını ise kronosistemoluşturur. Sosyo-tarihsel koşulların, yaşam boyu geçişlerin ve çevresel olayların nasıl bir örüntü içinde meydana geldiğini açıklayan kronosistem bireyin gelişim tarihçesinde önemli bir yer tutar.İnsanoğlu inanmaya dair bir istidatla dünyaya gelmesine rağmen, bu durum onun dinî gelişim sürecini sağlıklı bir şekilde tamamlaması için tek başına yeterli değildir. Ekolojik kuram bağlamında düşünüldüğünde bireyin dinî gelişimi ailesi, okulu, akran grupları, dinî gruplar ve oyun alanları gibi birebir temas halinde olunan mikrosistemden birinci dereceden etkilenir. Bununla birlikte mezosistem, ekosistem, makrosistem ve kronosistem de bireyin dinî gelişimini doğrudan ya da dolayı olarak etkilemektedir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki, bu sistemlerin dinî gelişim üzerindeki etkileri daima çift kutupludur.Ekolojik kuram bağlamında dinî gelişim psikolojisinin daha iyi anlaşılabilmesi için, kuramı oluşturan sistemlerin etkin olduğu farklı gruplarla yapılacak olan kesitsel ve boylamsal çalışmaların konu ile ilgili aydınlatıcı bilgiler vereceği düşünülmektedir. Bununla birlikte dinî gelişim konusunda çalışma yapacak olan araştırmacılar özellikle tecrübî çalışmalarda örneklem grubunun özelliklerini ifade eden ve bağımsız değişken olarak kullanılan cinsiyet, yaş, medenî durum, eğitim düzeyi, meslek grupları ve sosyo-ekonomik düzey gibi değişkenlerin dindarlık düzeyleri ile ilişkilerini analize tabi tutarken çok dikkatli olmak durumundadır. Zira her ne kadar söz konusu değişkenlerin dindarlık düzeyleri üzerinde etkileri olsa da ekolojik kuramdikkate alınmadan söz konusu değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkilerinin anlaşılması sınırlı kalabilir." @default.
- W2903853076 created "2018-12-22" @default.
- W2903853076 creator A5016116152 @default.
- W2903853076 date "2018-12-15" @default.
- W2903853076 modified "2023-09-24" @default.
- W2903853076 title "Religious Development Psychology in the Context of Ecological Theory" @default.
- W2903853076 cites W1991481114 @default.
- W2903853076 cites W2080561010 @default.
- W2903853076 cites W2094001799 @default.
- W2903853076 cites W2095548594 @default.
- W2903853076 cites W2102473242 @default.
- W2903853076 cites W2103066851 @default.
- W2903853076 cites W2127882395 @default.
- W2903853076 cites W2167220885 @default.
- W2903853076 cites W2214651355 @default.
- W2903853076 cites W2314385945 @default.
- W2903853076 cites W2314660889 @default.
- W2903853076 cites W2317598508 @default.
- W2903853076 cites W2328175215 @default.
- W2903853076 cites W2460282683 @default.
- W2903853076 cites W4210576524 @default.
- W2903853076 cites W4244649366 @default.
- W2903853076 cites W4300955148 @default.
- W2903853076 doi "https://doi.org/10.18505/cuid.439628" @default.
- W2903853076 hasPublicationYear "2018" @default.
- W2903853076 type Work @default.
- W2903853076 sameAs 2903853076 @default.
- W2903853076 citedByCount "3" @default.
- W2903853076 countsByYear W29038530762021 @default.
- W2903853076 countsByYear W29038530762022 @default.
- W2903853076 crossrefType "journal-article" @default.
- W2903853076 hasAuthorship W2903853076A5016116152 @default.
- W2903853076 hasBestOaLocation W29038530761 @default.
- W2903853076 hasConcept C121332964 @default.
- W2903853076 hasConcept C138885662 @default.
- W2903853076 hasConcept C15708023 @default.
- W2903853076 hasConcept C166957645 @default.
- W2903853076 hasConcept C205649164 @default.
- W2903853076 hasConcept C2779343474 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C121332964 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C138885662 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C15708023 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C166957645 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C205649164 @default.
- W2903853076 hasConceptScore W2903853076C2779343474 @default.
- W2903853076 hasIssue "3" @default.
- W2903853076 hasLocation W29038530761 @default.
- W2903853076 hasLocation W29038530762 @default.
- W2903853076 hasOpenAccess W2903853076 @default.
- W2903853076 hasPrimaryLocation W29038530761 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2473335724 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2609344916 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2740647293 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2742816064 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2780307509 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2997727571 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W4210390885 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W59019880 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2308060692 @default.
- W2903853076 hasRelatedWork W2478882070 @default.
- W2903853076 hasVolume "22" @default.
- W2903853076 isParatext "false" @default.
- W2903853076 isRetracted "false" @default.
- W2903853076 magId "2903853076" @default.
- W2903853076 workType "article" @default.