Matches in SemOpenAlex for { <https://semopenalex.org/work/W4311889618> ?p ?o ?g. }
Showing items 1 to 47 of
47
with 100 items per page.
- W4311889618 endingPage "46" @default.
- W4311889618 startingPage "25" @default.
- W4311889618 abstract "Bu çalışma İbn Sînâ (ö. 428/1037) felsefesinde mantıkî tümelin tümel olmak bakımından değerine ve Gazzâlî’nin (ö. 505/1111) mantıkî tümel bağlamında İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilere odaklanmaktadır. Bu iki düşünürün tümel ve tümel türlerini nasıl açıkladıklarına değinip, onların düşünce sisteminde tümelin tekabül ettiği manayı ortaya koyarak Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilerinin felsefi analizi yapılmaktadır. Buna göre İbn Sînâ tümelin üç türünden bahsetmektedir. Bu tümeller tabiî, aklî ve mantıkî olarak üç türe ayrılır. Bu tümeller arasındaki ilişkiyse zâtî bir ilişkiye dayanır. Bu türden ilişkiyi belirleyen ve ilke veren ise tümellerin dışında olmak zorundadır. Ona göre tümellerin anlamını ve tümel türleri arasındaki zâtî ilişkiyi varlık kavramı belirlemektedir. Bu bakımdan aklî tümel tabiî tümelin makulü; aklî tümel mantıkî tümelin lazımı olabilir. Öyleyse İbn Sînâ’da tümel kavramı varlığa ilişkindir. Gazzâlî’de ise tümelin üç türünden bahsedebiliriz. O tümelin türlerini isimlendirmez ama onları betimleyerek birbirinden ayırır. Onun ayrımında ise ortaklık kavramı bilfiil ve bilkuvve olmak bakımından ele alınır ve bu kavramsal ayrımlardan hareketle varlık taksim edilir. Bu bakımdan İbn Sînâ’nın tümellere yüklediği anlam ile Gazzâlî’nin tümellere yüklediği anlam arasında arızî bir ayrımdan söz edemeyiz. Bunun tam aksine iki düşünürünün tümellere yüklediği anlam arasında zâtî bir farklılık vardır. Bu ayrılıktan hareketle Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştiriler de zâtî bir nitelik arz etmektedir. Gazzâlî’nin İbn Sînâ’ya yönelttiği eleştirilerin en açık göstergelerinden biri onun mantıkî tümele yüklediği anlam ve mantıkî tümel bağlamında verdiği örnekte yatmaktadır. Gazzâlî mantıkî tümeli bilkuvve ve bilfiil olmak bakımından ortaklığı kabul etmeyen mana olarak ele alarak ondaki ortaklığı ise tasdiğe konu olan şeyin dışında bir nedene bağlamaktadır. İbn Sînâ, Gazzâlî’nin mantıkî tümele yüklediği anlamın, söylenmenin tasdikin dışında olması hususuna katılmakla beraber tasavvura konu olmayı açıkça vurgulamaktadır. Gazzâlî ise İbn Sînâ’nın bu gönderimini göz ardı etmiş ve mantıkî tümel bağlamında verdiği “İlah” örneğinden hareketle İbn Sînâ’nın bunu kabul edeceğini vurgulamıştır. Halbuki İbn Sînâ’nın felsefi sisteminde “İlah” lafzının tasavvura konu olması mümkün değildir. Çünkü “İlah” tasavvur edilmez ama idrak edilir. Ona göre tasavvura konu olanlar bilkuvve çokluk barındırır. Ama “İlah” lafzı ancak zorunlu varlık olması bakımından tasavvurun konusu olmaya elverişli değildir. Bu bakımdan Gazzâlî’nin eleştirilerinin beş sanat bakımından cedelî mi yoksa safsata mı olduğu analiz edilebilir. Gazzâlî’nin hem mantıkî tümele yüklediği anlam hem de bu anlam için verdiği örnekler onun eleştirilerinin safsata türünden olduğunun zâtî niteliğini teşkil etmektedir." @default.
- W4311889618 created "2023-01-02" @default.
- W4311889618 creator A5017031000 @default.
- W4311889618 date "2022-12-31" @default.
- W4311889618 modified "2023-10-14" @default.
- W4311889618 title "Logical Universals in Avicenna (Ibn Sīnā) and Analysis of al-Ghazālī’s Criticisms to Avicenna in the Context of Logical Universals" @default.
- W4311889618 cites W2904144040 @default.
- W4311889618 doi "https://doi.org/10.51575/atebe.1177059" @default.
- W4311889618 hasPublicationYear "2022" @default.
- W4311889618 type Work @default.
- W4311889618 citedByCount "0" @default.
- W4311889618 crossrefType "journal-article" @default.
- W4311889618 hasAuthorship W4311889618A5017031000 @default.
- W4311889618 hasBestOaLocation W43118896181 @default.
- W4311889618 hasConcept C111472728 @default.
- W4311889618 hasConcept C138885662 @default.
- W4311889618 hasConcept C151730666 @default.
- W4311889618 hasConcept C16592111 @default.
- W4311889618 hasConcept C27206212 @default.
- W4311889618 hasConcept C2779343474 @default.
- W4311889618 hasConcept C86803240 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C111472728 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C138885662 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C151730666 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C16592111 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C27206212 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C2779343474 @default.
- W4311889618 hasConceptScore W4311889618C86803240 @default.
- W4311889618 hasIssue "8" @default.
- W4311889618 hasLocation W43118896181 @default.
- W4311889618 hasOpenAccess W4311889618 @default.
- W4311889618 hasPrimaryLocation W43118896181 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W1954623716 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2004855714 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2054219013 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2087433952 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2213185238 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2765387638 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W2893727224 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W3122669500 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W3134198092 @default.
- W4311889618 hasRelatedWork W3215711273 @default.
- W4311889618 isParatext "false" @default.
- W4311889618 isRetracted "false" @default.
- W4311889618 workType "article" @default.