Matches in SemOpenAlex for { <https://semopenalex.org/work/W4382318493> ?p ?o ?g. }
Showing items 1 to 83 of
83
with 100 items per page.
- W4382318493 endingPage "349" @default.
- W4382318493 startingPage "320" @default.
- W4382318493 abstract "Kelâm literatüründe “kulların fiilleri” başlığı altında ele alınan özgür irade; Kelâm ilminin temel meselelerinden biridir. Benjamin Libet’in özgür irade sorusuna yanıt aramak amacıyla gerçekleştirdiği meşhur deneyi, özgür irade tartışmalarının, nörobilim sahasına taşınmasına sebep olmuştur. Libet deneyinin mantığında, kişinin istemli fiili gerçekleştirirken bilinçli olduğu an ile beynindeki nöral aktivitenin karşılaştırılması vardır. Libet’in deneklerinde, karar verme sürecindeki beyin aktivitesinin bilinçsiz anda başladığı gözlenmiştir. Bu deney sonuçları nörobilimde uzun zaman boyunca, özgür iradenin bir illüzyon olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Her ne kadar Libet, bilinçli niyetin eylemi son anda durdurmayı sağlamakla veto etkisi oluşturduğunu iddia etse de, yakın zamanda yapılan çalışmalar, Libet’in özgür irade için bulduğu veto çözümünün işe yaramadığını göstermiştir. Libet deneyinin çıkarımlarını başından beri en çok eleştirenler genellikle felsefeciler olmuştur. Bu makalede, Libet deneyleri hakkında Marcel Brass, Alfred Mele, Peter Ulric Tse gibi isimlerin eleştirilerine yer verilmiştir. Bununla beraber, özellikle geçtiğimiz yıllarda nörobilimci Aaron Schurger’in, Libet için kilit rolde olan hazırlık potansiyeli kavramını deneysel ve matematiksel olarak yeniden yorumlaması ve alternatif bir model önermesinden bahsedilmiştir. Makalede, Schurger’in hazırlık potansiyelinin aslında hazır olan bir beyni yansıtmayabileceğine dair olan iddiası işlenmektedir. Schurger’e göre hazırlık potansiyeli zaten beyinde var olan gelişigüzel dalgalanmalardan ibarettir ve alınan kararların yegane sebebi değildir. Aslında hazırlık potansiyelinin, karar alma sürecinden ziyade, beyindeki nöral gürültüyle ilişkili olduğu iddia edilmiştir. Schurger’in kritiği ve getirdiği yeni model sayesinde, Libet deneyinin özgür iradeyi dışlamadığı anlaşılmıştır. Fakat bu, özgür iradeye bir kanıt da teşkil etmez. Konu gizemini korumaya devam ederken, Kelâmın bu tartışmalardan uzak kalması düşünülemez. Makalede ayrıca, kulların fiilleri hususunda kelâmdaki Cebriyye, Eş’ariyye, Maturidiyye ve Mu’tezile’nin görüşlerine değinilerek Libet deneyinin bu ekoller için ne anlam ifade edebileceği sorgulanmıştır. Buna göre Cebriyye, deterministik görüşüyle Libet deneyinin hatalı bir yorumuna karşılık gelebilecekken; Mu’tezile, Libet deneyini açıklamakta en zorlanacak ekol olabilir. Sonuç olarak, istemli fiillerde insanın kesbini ve Allah’ın yaratmasını beraber düşünen görüşlerin en isabetli olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca Eş’ariyye’deki kesb nazariyesinin net bir izahı yapılamamasına rağmen, Maturidiyye’nin cüz’i iradenin yaratılmamış olduğunu ve istemli fiillere iki tesirin etki ettiğini söylemesi; özgür iradeyi en sağlam bu ekolün temellendirdiğini düşündürmektedir. Bu tarz tartışmaların sağlıklı bir zeminde ilerlemesi için multidisipliner metotların izlenmesi oldukça önemlidir. Ayrıca Kelâmcıların bilimsel çalışmalara ciddiyetle yaklaşması gerektiği kadar, bilimsel iddialar karşısında tamamen teslimiyetçi bir tutuma girmemeleri, konuyla ilgili kritikleri alanın uzmanlarından öğrenmeleri önemlidir. Ancak bu şekilde, yapılacak ilmi çıkarımların sağlam bir zemine oturacağı ve Kelâmcıların çözüm için ciddi katkılar sunabileceği kanaatindeyiz." @default.
- W4382318493 created "2023-06-28" @default.
- W4382318493 creator A5092346206 @default.
- W4382318493 date "2023-06-30" @default.
- W4382318493 modified "2023-10-18" @default.
- W4382318493 title "Benjamin Libet’in ‘Özgür İrade Deneyi’, Bilimsel Eleştirileri ve Kelâmî Perspektifi" @default.
- W4382318493 cites W128931435 @default.
- W4382318493 cites W1490201823 @default.
- W4382318493 cites W1570608190 @default.
- W4382318493 cites W1908605164 @default.
- W4382318493 cites W1973168969 @default.
- W4382318493 cites W1978968771 @default.
- W4382318493 cites W1988699227 @default.
- W4382318493 cites W2001136156 @default.
- W4382318493 cites W2012276719 @default.
- W4382318493 cites W2012598170 @default.
- W4382318493 cites W2017538162 @default.
- W4382318493 cites W2027328164 @default.
- W4382318493 cites W2028418962 @default.
- W4382318493 cites W2032624930 @default.
- W4382318493 cites W2052726806 @default.
- W4382318493 cites W2087349719 @default.
- W4382318493 cites W2089505210 @default.
- W4382318493 cites W2098609197 @default.
- W4382318493 cites W2107521677 @default.
- W4382318493 cites W2121409657 @default.
- W4382318493 cites W2164333417 @default.
- W4382318493 cites W2171512448 @default.
- W4382318493 cites W2203559418 @default.
- W4382318493 cites W2244868418 @default.
- W4382318493 cites W2496020723 @default.
- W4382318493 cites W2615531356 @default.
- W4382318493 cites W2785385477 @default.
- W4382318493 cites W2809423583 @default.
- W4382318493 cites W287429647 @default.
- W4382318493 cites W2943793757 @default.
- W4382318493 cites W2945913278 @default.
- W4382318493 cites W2997040551 @default.
- W4382318493 cites W3120651060 @default.
- W4382318493 cites W3157426850 @default.
- W4382318493 cites W41055248 @default.
- W4382318493 cites W4205376003 @default.
- W4382318493 cites W4244379643 @default.
- W4382318493 cites W4255511504 @default.
- W4382318493 doi "https://doi.org/10.18317/kaderdergi.1284040" @default.
- W4382318493 hasPublicationYear "2023" @default.
- W4382318493 type Work @default.
- W4382318493 citedByCount "0" @default.
- W4382318493 crossrefType "journal-article" @default.
- W4382318493 hasAuthorship W4382318493A5092346206 @default.
- W4382318493 hasBestOaLocation W43823184931 @default.
- W4382318493 hasConcept C121332964 @default.
- W4382318493 hasConcept C138885662 @default.
- W4382318493 hasConcept C17744445 @default.
- W4382318493 hasConcept C199539241 @default.
- W4382318493 hasConcept C2776331573 @default.
- W4382318493 hasConcept C94625758 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C121332964 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C138885662 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C17744445 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C199539241 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C2776331573 @default.
- W4382318493 hasConceptScore W4382318493C94625758 @default.
- W4382318493 hasIssue "1" @default.
- W4382318493 hasLocation W43823184931 @default.
- W4382318493 hasOpenAccess W4382318493 @default.
- W4382318493 hasPrimaryLocation W43823184931 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2155905972 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2748952813 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2899084033 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2902782467 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2935759653 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W3105167352 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W54078636 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W1501425562 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W2954470139 @default.
- W4382318493 hasRelatedWork W3084825885 @default.
- W4382318493 hasVolume "21" @default.
- W4382318493 isParatext "false" @default.
- W4382318493 isRetracted "false" @default.
- W4382318493 workType "article" @default.