FRINK Linked Data Fragments server

Matches in SemOpenAlex for { <https://semopenalex.org/work/W978011007> ?p ?o ?g. }

• W978011007 endingPage "843" @default.
• W978011007 startingPage "837" @default.
• W978011007 abstract "Zanieczyszczenie œrodowiska przyrodniczego wskutek dzia³alnoœci gospodarczej cz³owieka, jest zwi¹zane nie tylko ze wzrostem ste?enia niektorych pierwiastkow œladowych, ale rownie? z obecnoœci¹ ro?norodnych zwi¹zkow organicznych szkodliwych dla organizmow zwierzecych. Wiele z tych zwi¹zkow charakteryzuje sie du?¹ trwa³oœci¹ w œrodowisku i podlega nagromadzaniu w glebach i osadach wodnych oraz bioakumulacji. Do trwa³ych zanieczyszczen organicznych (POP — Persistent Organic Pollutants) s¹ zaliczane zwi¹zki charakteryzuj¹ce sie wysok¹ toksycznoœci¹ lub potencjaln¹ kancerogennoœci¹ dla zwierz¹t i ulegaj¹ce bardzo powolnej degradacji w œrodowisku przyrodniczym. Do grupy tej nale?¹ polichlorobifenyle (PCBs), pestycydy chloroorganiczne (m.in. aldrnya, dieldryna, endryna, DDT, heptachlor, heksachlorobenzen i ich metabolity) oraz wielopierœcieniowe weglowodory aromatyczne (WWA). Ksenobiotyki takie jak pestycydy chloroorganiczne i polichlorowane bifenyle by³y zwi¹zkami produkowanymi na skale przemys³ow¹ i szeroko stosowane, np. w ci¹gu 40 lat wyprodukowano w przybli?eniu 1,5 mln t PCBs, z ktorych 20–30% przenikne³o do œrodowiska (Schmelling i in., 1998). Wielopierœcieniowe weglowodory aromatyczne s¹ niepo?¹danym zanieczyszczeniem powstaj¹cym przede wszystkim podczas procesow spalania i przerobki kaustobiolitow. Polichlorowane bifenyle (PCB) s¹ syntetycznymi zwi¹zkami, bardzo trwa³ymi, niepalnymi, s³abo rozpuszczalnymi w wodzie, doskonale natomiast rozpuszczaj¹cymi sie w t³uszczach. Od 1929 r. a? do wczesnych lat siedemdziesi¹tych, kiedy to stwierdzono ich szkodliwe w³aœciwoœci: rakotworcze, toksyczne, teratogenne, immunodepresyjne oraz ich zdolnoœae do bioakumulacji (wspo³czynnik biomagnifikacji wynosi 50 000), by³y stosowane jako ciecze dielektryczne do kondensatorow i transformatorow wysokiego napiecia, jako p³yny robocze w si³ownikach hydraulicznych i wymiennikach ciep³a, dodatki do farb i lakierow, plastyfikatory do tworzyw sztucznych oraz jako œrodki uniepalniaj¹ce do impregnacji drewna (Ramamoorthy & Ramamoorthy 1997). Obecnie zwi¹zki te przenikaj¹ do œrodowiska w nastepstwie wyciekow smarow z pojazdow i maszyn, wyciekow z uszkodzonych wymiennikow ciep³a i transformatorow oraz podczas spalania œmieci. Ze wzgledu na wysok¹ pre?noœae par (na ogo³ w zakresie 10 –1 do 10 –5 Pa) stosunkowo ³atwo ulatniaj¹ sie do atmosfery z gleb, osadow i sk³adowisk odpadow a ich atmosferyczna depozycja zarowno z suchymi jak i mokrymi opadami odgrywa wa?n¹ role w obiegu tych zanieczyszczen w œrodowisku (Offenberg & Baker 1997; Eisenberg i in., 1998). Polichlorowane bifenyle wystepuj¹ w postaci mieszaniny kilku lub kilkunastu kongenerow z 209 mo?liwych; w probkach œrodowiskowych najczeœciej oznaczana jest zawartoœae: PCB28, PCB52, PCB101, PCB118, PCB153, PCB138 i PCB180. Pestycydy chloroorganiczne, wykorzystywane przez wiele lat do zwalczania chorob roœlin, usuwania i niszczenia chwastow, do zwalczania paso?ytow, a tak?e do ochrony p³odow rolnych przed stratami podczas ich magazynowania, powodowa³y niestety tak?e niekorzystne zmiany w œrodowisku, ze wzgledu na trwa³oœae i akumulacje w osadach wodnych, glebach, w organizmach dziko ?yj¹cych gatunkow zwierz¹t, a nawet u ludzi (Namieœnik & Jaœkowski, 1995). Mimo, ?e wiele spoœrod tych zwi¹zkow, ze wzgledu na ich szkodliwe oddzia³ywanie na organizmy zwierzece (np. zaburzenie metabolizmu wapnia przez DDT) i bardzo ma³¹ podatnoœae na hydrolize i biodegradacje w œrodowisku, zosta³o wycofanych z produkcji i u?ycia w wielu krajach, s¹ one nadal produkowane i stosowane w krajach rozwijaj¹cych sie. Czeœae z pestycydow rozsianych na polach uprawnych i plantacjach, zw³aszcza w krajach tropikalnych, przedostaje sie do atmosfery i transportowana wraz z masami powietrza na du?e odleg³oœci w kierunku biegunow trafia z opadami atmosferycznymi do gleb strefy umiarkowanej (Ramamoorthy & Ramamoorthy, 1997). Z grupy pestycydow chloroorganicznych najwiekszy problem stanowi¹ pozosta³oœci insektycydow, takich jak: DDT i jego metabolity (p,p’–DDE., p,p’–DDD), stereoizomery heksachlorocykloheksanu $–HCH, (–HCH, *–HCH), heptachlor, aldryna, dieldryna, zaliczane do najbardziej trwa³ych w glebach i osadach wodnych; ich okres po³trwania w tych œrodowiskach przekracza kilka — kilkanaœcie lat (Mackay i in., 1997)." @default.
• W978011007 created "2016-06-24" @default.
• W978011007 creator A5045716886 @default.
• W978011007 creator A5076384423 @default.
• W978011007 creator A5087855164 @default.
• W978011007 date "2000-01-01" @default.
• W978011007 modified "2023-09-26" @default.
• W978011007 title "Trwałe zanieczyszczenia organiczne - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, polichlorowane bifenyle i pestycydy chloroorganiczne - w osadach zbiornika włocławskiego" @default.
• W978011007 cites W1514075798 @default.
• W978011007 cites W1591353209 @default.
• W978011007 cites W2016282617 @default.
• W978011007 cites W2020562582 @default.
• W978011007 cites W2025771606 @default.
• W978011007 cites W206949504 @default.
• W978011007 cites W2070167866 @default.
• W978011007 cites W2076659452 @default.
• W978011007 cites W2080464811 @default.
• W978011007 cites W2109508636 @default.
• W978011007 cites W325045731 @default.
• W978011007 cites W2491651144 @default.
• W978011007 hasPublicationYear "2000" @default.
• W978011007 type Work @default.
• W978011007 sameAs 978011007 @default.
• W978011007 citedByCount "5" @default.
• W978011007 countsByYear W9780110072013 @default.
• W978011007 crossrefType "journal-article" @default.
• W978011007 hasAuthorship W978011007A5045716886 @default.
• W978011007 hasAuthorship W978011007A5076384423 @default.
• W978011007 hasAuthorship W978011007A5087855164 @default.
• W978011007 hasConcept C121332964 @default.
• W978011007 hasConceptScore W978011007C121332964 @default.
• W978011007 hasIssue "9" @default.
• W978011007 hasLocation W9780110071 @default.
• W978011007 hasOpenAccess W978011007 @default.
• W978011007 hasPrimaryLocation W9780110071 @default.
• W978011007 hasVolume "48" @default.
• W978011007 isParatext "false" @default.
• W978011007 isRetracted "false" @default.
• W978011007 magId "978011007" @default.
• W978011007 workType "article" @default.